Shiitake (łac. Lentinula edodes) to popularny grzyb jadalny pochodzący z Azji Wschodniej, głównie z Japonii, Chin i Korei. Jest to jeden z pierwszych grzybów uprawnych na świecie - jest uprawiany do celów kulinarnych i zielarskich od ponad 1000 lat.
W naturze najlepiej rozwija się w wilgotnych lasach liściastych na martwych lub umierających pniach drzew, zwłaszcza dębu, buku i kasztanowca. Nazwa „shiitake” jest z tym związana - pochodzi od japońskiego „grzyba z drzewa shii”, które jest uważane za rodzaj dębu.
Ma brązowy kapelusz pokryty jaśniejszymi łuskami, a jego brzeg jest lekko ząbkowany. Ma białe i kremowe trójklapowe kwiaty na spodzie kapelusza. Nóżka jest zwykle długa i zdrewniała.
Grzyby shiitake mają mięsistą konsystencję i ziemisty smak z lekko dymnym aromatem, który intensyfikuje się podczas gotowania. Mogą być używane świeże lub suszone, a ich aromat jest dodatkowo intensyfikowany przez suszenie. Dodaje się je do zup, sosów, ryżu, makaronu i wielu innych potraw.
Smak tych grzybów jest uważany za jeden ze smaków umami, często opisywany jest jako "piąty smak" obok słodkiego, słonego, kwaśnego i gorzkiego. Umami nadaje potrawie pełnię i harmonię. Dlatego też grzyb ten zyskał chińskie nazwy "pachnącego grzyba" i "aromatycznego grzyba".
Shiitake jest znany nie tylko jako specjał kulinarny, ale jest również ważnym elementem tradycyjnego ziołolecznictwa, szczególnie w Azji. Jego zastosowanie w ziołolecznictwie opiera się głównie na zawartości związków bioaktywnych, z których najczęstszymi są polisacharydy.